ôn Địa lý thực sự không khó nhưng vì lượng kiến thức lớn cũng như trải đều ở nhiều nội dung nên gây khó khăn cho học sinh trong việc ôn luyện. Mỗi môn học đều có những đặc trưng riêng, đòi hỏi người học phải có một phương pháp và lộ trình học tập cụ thể.
1. Một số nguyên nhân khiến việc học môn địa lý trở nên khó khăn
Không phải môn học nào cũng đều dễ học và có thể tạo được hứng thú cho học sinh. Đối với những môn học Khoa học xã hội như: Lịch sử, Địa lý,… thì vẫn có rất nhiều học sinh chưa thể đạt kết quả cao trong học tập. Những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc học sinh cảm thấy chán nản và học yếu môn địa lý có thể kể đến là:
- Chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc học môn địa lý
- Tâm lý chủ quan, xem nhẹ các môn học phụ, đặc biệt là môn Khoa học xã hội
- Học lệch, chỉ tập trung vào một số môn.
- Chưa biết cách vận dụng kiến thức đã được học và thực tiễn, khiến cho việc ghi nhớ bài học trở nên khó khăn
- Chưa tìm ra phương pháp học tập phù hợp và hiệu quả. Nhiều học sinh còn có tâm lý học vẹt, học để đối phó với giáo viên,… dẫn đến việc người học thường xuyên cảm thấy chán nản, không có động lực để học môn địa lý
- Bên cạnh đó, phương pháp giảng dạy trên lớp của giáo viên cũng ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả và chất lượng học tập của học sinh. Nhiều thầy cô vẫn còn áp dụng phương pháp dạy học truyền thống là đọc - chép, chỉ giảng về lý thuyết mà không kết hợp với kiến thức thực tế, khiến cho môn học trở nên khô khan và nhàm chán.
2. Tại sao nên học tốt môn địa lý?
Môn địa lý giúp tìm hiểu và nghiên cứu về các khu vực, quốc gia trên toàn thế giới:
- Mục đích chính yếu nhất khi học Địa lý là tìm hiểu và nghiên cứu về các khu vực, quốc gia trên toàn thế giới ở nhiều phương diện khác nhau, như: vị trí địa lý, ngôn ngữ, văn hóa, tôn giáo...
- Môn Địa được ví như “một chiếc vé xuyên không miễn phí” vì bạn chẳng cần mất công sức hay chi phí di chuyển mà vẫn có hiểu biết nhất định về nhiều nơi trên trái đất. Sau này, nếu có cơ hội thật sự được đặt chân tới, bạn cũng tự tin giao tiếp, ứng xử hơn rất nhiều.
Học Địa Lý để hiểu hơn về nhiều lĩnh vực trong đời sống:
- Kiến thức Địa lý liên ngành, vừa bàn luận về đất đai, môi trường tự nhiên, vừa đề cập đến đời sống xã hội. Nhìn chung, Địa lý nghiên cứu về nhiều lĩnh vực tồn tại trong cuộc sống.
- Bằng cách học tốt môn Địa lý, bạn dễ dàng hiểu được cốt lõi các vấn đề, tác động tự nhiên lên đời sống con người, như: sa mạc hóa, biến đổi khí hậu, ô nhiễm nguồn nước,... hoặc những sự kiện chính trị, kinh tế, xã hội nóng bỏng diễn ra tại mỗi thời điểm khác nhau.
Làm phong phú thêm kiến thức du lịch:
- Hiện nay, các bạn trẻ thường có xu hướng du lịch tự túc bằng cách tự tìm hiểu và tự tổ chức đi du ngoạn cùng bạn bè, người thân. Song, chuyến đi chỉ thật sự thú vị và diễn ra suôn sẻ khi bạn có hiểu biết nhất định về địa lý cũng như kỹ năng xác định phương hướng, đường đi chuẩn chỉnh.
- Một số bạn nhờ vào kiến thức Địa lý tiếp thu được tại trường lớp mà lên hẳn kế hoạch hoàn chỉnh cho chuyến du lịch sắp tới cùng gia đình. Hơn nữa, khi tham quan tại các vùng đất mới, bạn không hề nao núng mà ngược lại, rất tự tin và thoải mái khám phá.
3. Phương pháp học tốt môn Địa lý
Học bài đúng cách:
Khoa học đã chứng minh rằng, khi chúng ta học thuộc lòng, thông tin chỉ nằm ở dạng “trí nhớ ngắn hạn” và được giữ tạm thời trong não. Nếu những kiến thức này không được lặp đi lặp lại thường xuyên thì sẽ bị “xóa” đi để ghi đè lên bằng những ký ức mới.
Do đó, việc cầm sách đọc đi đọc lại kiến thức để nó được lưu giữ lại mà một cách học bài vô cùng không hiệu quả.
- Khi vừa học xong, bạn có thể đọc thuộc hết tất lý thuyết Địa lý vô cùng trôi chảy. Thế nhưng sau một vài tháng, bạn có thể chỉ còn nhớ được 1 phần rất ít những ký ức này. Vì vậy, hãy bỏ đi việc học thuộc truyền thống. Thay vào đó, hãy cầm bút lên và ghi chép lại tất cả kiến thức cần nhớ. Đây là phương pháp học địa lý hiệu quả vô cùng đơn giản.
Bạn không chỉ có thể áp dụng nó riêng với môn Địa, mà còn với tất cả các môn cần phải học thuộc lòng khác. Tất cả các nội dung kiến thức ở dạng lý thuyết cần phải nhớ, hãy bắt đầu viết vào sổ. Ghi thật ngắn gọn, dễ hiểu và rõ ràng để mang lại kết quả học tập cao hơn.
- Hệ thống lại kiến thức cần thiết bằng sơ đồ hình cây:
+ Cách đơn giản nhất để sổ ghi chép kiến thức của bạn được sử dụng đúng, hãy viết kiến thức theo hệ thống và bằng sơ đồ. Địa lý chia thành các phần kiến thức, mỗi phần này lại gồm nhiều bài. Mỗi bài lại gồm nhiều ý lớn quan trọng nữa.
+ Hãy hình dung tất cả chúng như một thân cây đại thụ, và kiến thức cơ bản nhất bạn cần nhớ chính là rễ cây. Bắt đầu từ gốc là môn học, những rễ lớn sẽ là các phần kiến thức, từ rễ lớn này lại dẫn đến các rễ nhỏ là những nhánh kiến thức nhỏ. Điều này sẽ giúp bạn ghi nhớ một cách có hệ thống và lâu dài hơn.
+ Ngoài ra, quyển sách chuyên dùng để ghi chép sẽ trở thành bộ tài liệu của riêng bạn để thực hiện phương pháp học địa lý hiệu quả. Và bạn có thể xem lại và được gợi nhớ về kiến thức, bất cứ khi nào bạn cần thiết.
Cố gắng nắm chắc lý thuyết ngay tại lớp:
Việc tập trung vào bài giảng sẽ giúp bạn dễ dàng nắm chắc kiến thức ngay tại lớp, bởi Địa Lý là môn đòi hỏi sự tư duy logic cao, bạn không nắm rõ một bài thì rất có thể những bài tiếp theo cũng sẽ không hiểu. Với những bài học có nội dung dài hoặc có mối liên hệ với nhau thì nên tóm tắt bằng sơ đồ hình xương cá nhằm hệ thống, khái quát kiến thức cơ bản.
Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat:
Atlat là công cụ học tập vô cùng hiệu quả đối với môn Địa Lý, và bạn phải cố gắng tận dụng tối đa kỹ năng sử dụng Atlat. Khi dùng Atlat bạn cần ghi nhớ một số nguyên tắc cơ bản:
- Tìm hiểu tình hình sản xuất (tình hình phát triển) của một ngành, ta chủ yếu khai thác các biểu đồ tương ứng trong Atlat.
- Tìm hiểu về đặc điểm phân bố thì xác định dựa trên bản đồ, để thấy sự phân bố theo vùng và theo các tỉnh.
Rèn luyện kỹ năng làm bài thi trắc nghiệm:
Thi trắc nghiệm hiện nay là hình thức thi phổ biến nhất với tất cả các môn học, không riêng gì môn Địa lý. Do đó bạn cần ôn tập với nhiều đề thi khác nhau, nhằm mục đích làm quen được với cấu trúc đề thi, tiếp xúc nhiều dạng bài, khảo sát được mức độ kiến thức của bản thân. Qua quá trình dài làm quen với hình thức thi trắc nghiệm trực tuyến học sinh sẽ rút ra kinh nghiệm làm bài phù hợp với bản thân. Bên cạnh đó, việc thi xong có đáp án ngay để tham khảo sẽ giúp học sinh hệ thống kiến thức sâu và kiểm soát thời gian làm bài tốt hơn.
Một kinh nghiệm hữu ích cho các bạn là câu nào dễ làm trước, khó sau nhằm tận dụng triệt để quỹ thời gian cho phép. Để phân chia thời gian hợp lý, nên dành khoảng 15 phút đầu tiên để đọc tất cả các câu hỏi, vạch ra dàn ý đại cương cho câu hỏi rằng sẽ trả lời những ý gì?
Tự tạo nên niềm yêu thích với môn học:
Thực tế đã chứng minh, bạn có thể cố gắng và làm tốt mọi việc khi có niềm yêu thích và say mê thật sự với nó. Môn Địa lý cũng không là ngoại lệ. Niềm yêu thích sẽ khiến bạn thực hiện phương pháp học địa lý hiệu quả. Để có được điều đó, bạn cần nhận định rõ ràng rằng: thật ra Địa lý cũng là một môn học vô cùng quan trọng. Không chỉ trong việc học tập trên trường học, mà còn để bổ sung kiến thức cho cuộc sống.
Tuy vậy, việc yêu thích một cái gì đó không đơn giản chỉ nói “thích” là sẽ ngay lập tức thích được ngay. Bạn cần chịu khó tìm hiểu và quan sát những sự vật hiện tượng đang xảy ra xung quanh. Từ đó đưa ra thắc mắc và tìm cách lý giải. Điều này sẽ kích thích sự hứng thú đối với môn học này cho bạn.
--ST--